W zmieniających się warunkach klimatycznych terminy wykonywania prac polowych, muszą zostać dopasowane do nowych warunków rozwoju roślin a nie wykonywane zgodnie z tradycyjnymi terminami kalendarzowymi. Zabiegi pelengacyjne należy dostosować do stanu zachwaszczenia a termin wykonania zabiegów ochronnych do stanu roślin, nasilenia pojawiania się chorób i szkodników. W podjęciu tych decyzji pomocne mogą być systemy wspomagania decyzji, które pomogą nam wyznaczyć optymalny termin zastosowania środka ochrony roślin jak też dobiorą odpowiednią dawkę, która jest adekwatna zarówno do stanu uprawy jak i warunków panujących na polu.

Co to jest System Wspomagania Decyzji

Pierwsze Systemy Wspomagania Decyzji opracowane zostały na początku lat 70-tych i były wykorzystywane do zarządzania przedsiębiorstwami. Od początku lat 80-tych wraz z rozwojem branży informatycznej, pojawieniem się komputerów dostępnych niemal dla wszystkich Systemy Wspomagania Decyzji znalazły zastosowanie również w rolnictwie. System Wspomagania Decyzji to inaczej zespół reguł zapisanych w postaci wzoru matematycznego czy logicznych pytań na które należy znaleźć odpowiedź zapisanych w języku programów komputerowych.

Dlaczego warto korzystać z Systemów Wspomagania Decyzji

Aby produkcja w gospodarstwie była opłacalna rolnik musi posiadać wiedzę nie tylko na temat uprawy roli ale również mechanizacji, finansów i zarządzania. Zgromadzenie wszystkich danych na temat gospodarstwa i prowadzonej w nim produkcji a następnie przeanalizowanie i uzyskanie informacji może być procesem nie tyle trudnym co czasochłonnym.

Przy obecnych warunkach pogodowych często decyzję odnośnie wykonywania zabiegów na przykład ochronnych należy podjąć w bardzo szybko i nie ma czasu na analizowanie wielu informacji. Właśnie w takich sytuacjach pomocne mogą być systemy wspomagania decyzji.

Opracowywane na potrzeby rolnictwa systemy są to programy komputerowe z których można korzystać po zainstalowaniu na własnym komputerze lub też za pośrednictwem Internetu.

Cztery grupy Systemów Wspierania Decyzji dla rolnictwa

1. Programy doradcze, dostarczają informacji ułatwiających rolnikowi podjęcie decyzji odnośnie wykonania określonego zabiegu uprawowego zgodnie z aktualnymi warunkami panującymi na polu.
2. Modele wzrostu i rozwoju roślin, na podstawie bieżącej informacji pogodowej i warunków panujących na polu pozwalają na określenie przybliżonej wielkości plonu możliwej do uzyskania przy aktualnych warunkach.
3. Systemy wspomagania decyzji w wybranych zabiegach uprawowych, wykorzystują one bieżące dane meteorologiczne oraz informacje o stanie pola i danej uprawy. Na podstawie zgromadzonych danych system dostarcza informacji na temat wykonania zabiegów ochronnych, zastosowania nawożenia. Podaje nam informacje o stopniu uzasadniania danej decyzji jak również określa dawki jakie należy zastosować do aktualnych warunków polowych.
4. Systemy zintegrowane, jedne z bardziej zawansowanych systemów doradczych, podających informacje nie tylko na temat wykonania danego zabiegu uprawowego ale też podaje opcje alternatywne, które mogą być zastosowane.

Jakie korzyści z korzystania z systemów wspomagania decyzji?

Otóż rolnik otrzymuje konkretną informacje na temat stosowności i ewentualnego terminu wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych i ochronnych, co pozwala mu na ograniczenie kosztów związanych z produkcją przy nie zmniejszonej ilości plonu. Niektóre systemy, można je nazwać sygnalizacyjne, dostarczają informacji na temat pojawiania się niektórych szkodników i chorób w danym rejonie. Ponadto na podstawie danych pogodowych systemy doradcze mówią o warunkach agrometeorologicznych do wykonywania zabiegów ochronnych, co jest bardzo przydatną informacją, gdyż mówi nam czy w danych warunkach wykonany zabieg będzie skuteczny. Oprócz korzyści płynących dla rolnika z korzystania z systemów wspomagania decyzji istnieją też korzyści dla środowiska. Zmniejsza się ilość stosowanych środków ochrony roślin a zabiegi wykonywane są w warunkach optymalnych, co oznacza że środki te są w całości wykorzystane przez rośliny i nie są zagrożeniem dla funkcjonowania ekosystemów. Ograniczenie ilości wykonywanych zabiegów i prac polowych ogranicza zużycie sprzętu w gospodarstwie a co się z tym wiąże mniejszą emisję z paliw wykorzystywanych głównie przez ciągniki. Również redukcja ilości orek, wprowadzanie upraw bezorkowych, odpowiedni dobór roślin pozwala na zatrzymanie większej ilości węgla w glebie, co zwiększa stopień wykorzystania i możliwości retencji wody w glebie.

Przydatne adresy Internetowe

1. Internetowy system wspomagający podejmowanie decyzji w integrowanej ochronie roślin (www.ipm.iung.pulawy.pl). System ten na podstawie warunków pogodowych, fazy rozwojowej, stopnia zainfekowania, odporności odmian na choroby oraz efektywności środków ochrony roślin udziela nam informacji czy jest konieczność wykonywania zabiegów ochronnych czy też nie. Czy wykonanie zabiegu ochronnego przy danej liczebności szkodników, stopniu zainfekowania roślin będzie opłacalne pod względem ekonomicznym, czy też przy takiej ilości szkodników zabieg będzie nieopłacalny. Ponadto system pomaga w doborze środków najbardziej skutecznych dla podanych szkodników i chorób.
2. Sygnalizacja agrofagów (www.stanfit.ior.agro.pl). System prowadzony przez Instytut Ochrony Roślin-Państwowy Instytut Badawczy. Znajdziemy tu informacje na temat pojawiania się szkodników i chorób na plantacjach roślin uprawnych w danym rejonie Polski oraz informacje na temat optymalnego terminu wykonania zabiegu ochronnego.
3. Internetowy System Sygnalizacji Agrofagów (www.piorin.gov.pl). System prowadzony przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Naśiennictwa na temat pojawiania się szkodników roślin uprawnych w poszczególnych powiatach w kraju.